Türk-İş Genel Sekreterliği ve Genel Maden-İş Sendikası Genel Başkanlığı gibi prestijli görevlerdeki liderliği ile tanınan Şemsi Denizer, Türk sendikacılığının en önemli isimlerinden biriydi. Peki, Sendikacı Şemsi Denizer kimdir, neden öldü?
Şemsi Denizer kimdir?
Şemsi Denizer, Türk sendikacılığının önemli isimlerinden biridir. Türk-İş Genel Sekreterliği ve Genel Maden-İş Sendikası Genel Başkanlığı görevlerini üstlenmiştir. İşçi hakları mücadelesinde ve özellikle 1990’ların başındaki Büyük Madenci Yürüyüşü’nde oynadığı kritik rol ile tanınmaktadır.
1951 yılında Zonguldak’ta dünyaya gelen Denizer, ilköğrenimini Gelik İlkokulu'nda, ortaöğrenimini ise Kilimli Lisesi'nde tamamladı. 1970 yılında Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Karadon Müessesesi’nde kazmacı yedeği olarak çalışma hayatına başladı. 1974’te askerliğini tamamladıktan sonra Genel Maden-İş Sendikası’nda büro işçisi olarak görev aldı. Ancak sendika yöneticileriyle yaşadığı fikir ayrılıkları nedeniyle 1976’da Gelik Kömür Üretim Bölgesi’nde yevmiyeli hesap memuru olarak çalışmaya döndü.
Asıl adı Şemsettin Sarıbaş olan Denizer, 1982 yılında mahkemeye başvurarak adını “Şemsi” ve soyadını “Denizer” olarak değiştirdi.
1983 yılında aktif sendikacılık kariyerine adım atan Denizer, 1986 yılında Genel Maden-İş Genel Başkan Yardımcılığı’na seçildi. 1989 yılında Genel Başkan Mehmet Tezer’in istifası üzerine yönetim kurulunca Genel Başkanlık görevine getirildi ve aynı yıl düzenlenen kongrede bu görevi resmen üstlendi.
1991 yılında Sosyaldemokrat Halkçı Parti’den (SHP) Zonguldak milletvekili adayı oldu ancak seçimi kazanamadı. 1992 yılında Türk-İş Genel Sekreterliği’ne seçilen Denizer, bu görevi ve Genel Maden-İş Genel Başkanlığı görevini ölümüne dek sürdürdü.
Yerli Walesa ve “Jaguarcı Şemsi” Lakapları
Polonyalı işçi lideri ve eski Cumhurbaşkanı Lech Walesa ile karşılaştırılarak “Yerli Walesa” lakabıyla anılan Denizer, aynı zamanda sendikaya aldırdığı Jaguar marka makam aracı nedeniyle “Jaguarcı Şemsi” adıyla da tanınmıştır.
Büyük Madenci Yürüyüşü
Şemsi Denizer’in liderliğinde, maden işçileri 30 Kasım 1990’da Gelik’te grev gömleklerini giyerek Büyük Madenci Grevi’ni başlattılar. On binlerce Türkiye Taşkömürü Kurumu işçisinin katıldığı grev sonuç vermeyince, işçiler 4 Ocak 1991’de aileleriyle birlikte Büyük Madenci Yürüyüşü olarak anılan eyleme başladılar.
Başlangıçta otobüslerle Ankara’ya gidilmesi planlanmış ancak otobüslerin Zonguldak’a girişine izin verilmemesi üzerine yürüyerek yola çıkılmıştı. Zorlu kış koşullarında, yöre halkının desteğiyle ilerleyen işçiler, ilk geceyi Devrek Karamanlar’da, ikinci geceyi ise Bolu Mengen’de geçirdiler. 6 Ocak 1991 günü, yürüyüş Bolu’da güvenlik güçlerinin barikatıyla durduruldu. Şemsi Denizer’in dönemin Başbakanı Yıldırım Akbulut ile yaptığı görüşmeler sonucu işçiler yürüyüşe son vermek zorunda kaldı.
Ölümü ve Mirası
6 Ağustos 1999’da Zonguldak’taki evinde uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybeden Denizer, evli ve bir çocuk babasıydı. Cinayetin faili Cengiz Balık, 2018 yılında tahliye edildi.
Şemsi Denizer, işçi hakları mücadelesinde oynadığı öncü rolle ve Büyük Madenci Yürüyüşü gibi tarihe geçen eylemlerdeki liderliğiyle Türk sendikacılığında unutulmaz bir iz bırakmıştır.
