30 Temmuz 2024 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen ve 2 Ağustos 2024 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7527 sayılı "Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun", sokak hayvanlarının korunması ve rehabilitasyonu konusunda önemli düzenlemeler getirdi. Yeni yasa ile birlikte, daha önce uygulanan "kısırlaştır-aşılat-yerinde yaşat" yöntemi yerine, sahipsiz hayvanların toplanarak barınaklarda tutulması ve sahiplendirilinceye kadar bakılması esası benimsendi. Bu kapsamda, büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyelere, bakımevi kurma sorumluluğu getirildi. Kanun, belediyelere bu bakımevlerini kurmaları ve sahipsiz hayvanları toplamaları, rehabilite etmeleri veya sahiplendirilinceye kadar bakmaları için 31 Aralık 2028 tarihine kadar süre tanıdı.
Yüzde 60’ı yetersiz
Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM) ve Yaşamdan Yana Derneği'nin ortaklaşa hazırladığı "Türkiye Geneli Belediye Hayvan Barınakları Raporu 2025"e göre, Türkiye genelinde belediyelerin hayvan barınakları kapasitesinin yetersiz olduğu ve veteriner hekim ile personel eksikliklerinin bulunduğu tespit edildi. Raporda, Türkiye genelinde barınakların toplam kapasitesinin 89 bin 451 olduğu, ancak Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 4 milyon köpek olduğu belirtiliyor. Ayrıca belediyelerin yüzde 60'ının hayvan barınağı kapasitesinin ihtiyacı karşılamadığı, yüzde 70'inin ise yeterli veteriner hekim istihdam etmediği vurgulanıyor.
“Ormana atıyorlar”
Bugün, Dünya Sokak Hayvanları Günü. İzmir Kemalpaşa’da bulunan Angels Farm Sanctuary Kurucusu Sibel Çakır, yasa çıktığından bu yana hayvanların katledildiğini öne sürerek, belediyelerin hayvanları toplayarak, kapasitesinin çok üzerinde hayvan bulunan barınaklara hapsettiğini, hayvanları ormanlık alanlara veya dağlık alanlara bıraktıklarını ya da katlettiklerini söyledi. Medyada çıkan haberlerin ardından hayvanseverlerin alarma geçtiğini ancak yine de sokak hayvanlarına uygulanan zulmün veya katlin devam ettiğini vurgulayan Çakır, “Sokak hayvanlarının usulsüzce toplatılması devam ediyor. Barınağı olmayan veya yetersiz olan belediyeler bu hayvanları topluyorlar ama nereye götürdükleri belli değil. Bunun herhangi bir partiyle alakası yok. Hangi partiye ait olursa olsun bazı belediyelerin hayvanları usulsüzce topladıklarını görüyoruz. Biz devamlı olarak ormanlarda, dağlık alanlarda beslemeler yapıyoruz. Hayvanları dağa, ormana atarak yaban hayatını da riske atıyorlar. Biz yakalayabildiklerimizi uygun barınaklara almaya çalışıyoruz, yakalayamadıklarımızın da yaban hayatını riske atmaması için devamlı olarak beslemeler yapmaya çalışıyoruz. Ancak son 2 aydır görüyoruz ki buralardaki popülasyon gün geçtikçe artıyor. Bunun sebebi de, hayvanları toplamayan belediyelere çok yüksek cezalar uygulanacağı iddiası. Bu belediyeler bu cezai yaptırımları araştırmadan, sadece medyadan duydukları ile hareket ederek bu canları katlediyorlar. Ancak biz hayvan severler olarak mücadeleyi bırakmayacağız. Çünkü bu canların bizden başka kimseleri yok” ifadelerini kullandı.
“Barınak için yer versinler’
Hükümetin ne belediyelere ne de hayvan severlere barınakların yapılması için arazi verdiğini vurgulayan Çakır, “Biz de talep ediyoruz, belki belediyeler de ediyor ancak iktidar bize bu hayvanları sağlıklı şekilde yerleştirebileceğimiz bir barınak yapmak için arazi vermeyi reddediyor. Bize vermiyorlar, belediyeye vermiyorlar, ancak bu hayvanları da sokaklarda istemiyorlar. Yani bu hayvanlar için kimse bir şey yapmasın istiyorlar. Yer verilsin ki biz de gereken ne varsa yapabilelim” diye konuştu.
“24 bin hayvan kısırlaştırıldı”
İzmir’de sahipsiz hayvanlara oldukça fazla değer verildiğini belirten İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Dr. Zafer Levent Yıldır, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından, sahipsiz hayvanların korunması ve rehabilitasyonu konusunda proaktif bir yaklaşım sergileyerek önemli projelere imza atıldığını söyledi. Mevcut kapasiteler hakkında bilgi veren YILDIR; İzmir'in 2000 yılında kurulan ve aynı zamanda Türkiye'nin de ilk bakımevlerinden birisi olan Işıkkent Hayvan Bakımevimiz 550 köpek kapasiteli olup bugün hala faaliyetine devam etmektedir. Menemen Seyrek'te 11'i veteriner hekim, toplamda 50 çalışanı bulunan Seyrek Hayvan Hastanesi ve Bakımevi kompleksi bulunmaktadır. Bakımevi kapasitesi 1085 köpektir. Hayvan hastanemizin yatılı hasta kapasitesi 154 olup 24 saat hizmet vermektedir. 2022 yılında hizmete alınan Gökdere'de faaliyetlerine devam eden Pako Sahipsiz Hayvan Bakımevi ve Sosyal Yaşam Kampüsü 1500 köpek kapasiteli olup 10’u veteriner hekim olmak üzere 60 çalışanı ile İzmir'in en büyük hayvan bakımevidir. Ayrıca Kültürpark içerisinde bulunan Küçük Hayvan Polikliniği ve Acil Müdahale Birimimiz 24 saat sahipsiz hayvanların acil müdahale ihtiyacını karşılamaktadır. 13’u veteriner hekim, 57 personel ve 2 tane acil müdahale aracı 7 gün 24 saat hizmet vermektedir” dedi.
Yıldır, Pako Sosyal Yaşam Kampüsü başta olmak üzere tüm birimlerde sahiplendirme çalışmaları ile her yaştan öğrenci dahil olmak üzere pek çok farklı yaş grubundaki insanlara eğitim ve bilgilendirmeler yapıldığını, gönüllülerle işbirliği içinde çeşitli faaliyetlerin yürütüldüğünü ve bunların “Patili Kentimiz” marka değeri oluşturularak gerçekleştirilmesinin önemli olduğunu belirtti.
Aynı zamanda Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış günlük 2 ton üretim kapasiteli mama üretim tesisinin aktif olarak çalıştığını dile getiren Yıldır, şu an için günlük 800 kilogram mama üretiminin mevcut olduğunu söyledi. “İzmir Büyükşehir Belediyesi Sahipsiz Köpek Popülasyon Yönetimi Eylem Planı’nın da hazırlanarak uygulamaya geçildiğini belirten Yıldır, Eylem Planı çerçevesine uygun olarak Aliağa, Kınık, Bergama ve Dikili bölgesine hizmet edecek Dikili Merkez Yerleşkesini 27 dönüm arazi üzerinde kurma çalışmalarının başlatıldığını, yine Eylem Planının bir parçası olarak Bayındır, Ödemiş, Tire, Beydağ ve Kiraz ilçeleri dahilinde hizmet verecek bölge yerleşkesinin de Kiraz merkezli olarak yakın zamanda faaliyete geçeceğini belirtti.
2024 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak 24 binden fazla sahipsiz hayvanın kısırlaştırılarak kimliklendirildiğini ve 1200 hayvanın sahiplendirildiğine dair bilgi veren Yıldır, “40 binden fazla sahipsiz hayvanımıza acil müdahale ve tedavi hizmeti sunmuş bulunmaktayız. Önümüzdeki aylarda acil müdahale kapasitemizi arttırarak Acil Müdahale araç ve ekip sayımızı 2 katına çıkartmayı hedefliyoruz” dedi.
