Osmanlı’nın kurucularından olan Süleyman Şah’ın hatırası, Fırat Nehri kıyısında başlayan ve günümüzde Türkiye sınırına kadar uzanan bir yolculukla yaşıyor. Süleyman Şah Türbesi, tarih boyunca pek çok kez taşınmış ve farklı dönemlerde güvenlik nedeniyle yeni yerlerine yerleştirilmiştir. Son olarak 2015 yılında Suriye’deki çatışmalar nedeniyle yer değiştirilen türbenin, Türk tarihindeki önemi ve geleceği hala gündemdeki yerini koruyor. Türbenin geçmişi, bugünü ve taşınma sürecinin ayrıntılarını derledik.
Süleyman Şah Türbesi Konumu
Süleyman Şah, Osmanlı İmparatorluğu’nun temellerini atan Kayı Boyu’nun lideridir. Tarihî kayıtlara göre, Fırat Nehri kıyısındaki Caber Kalesi’nin kuzeyine defnedilmiş olan Süleyman Şah’ın türbesi, Suriye'deki iç savaş nedeniyle yapılan Şah Fırat Operasyonu ile 21 Şubat 2015'te Türkiye sınırına yakın bir noktaya taşındı.
Süleyman Şah Kimdir?
Süleyman Şah, Osmanlı'nın kurucusu Osman Gazi’nin dedesi ve Ertuğrul Gazi’nin babası olarak bilinir. Doğum tarihi kesin olmamakla birlikte, 1178 yılında dünyaya geldiği tahmin edilmektedir. Cengiz Han’ın Orta Asya’daki istilaları nedeniyle Türkistan’dan göç ederek Doğu Anadolu’ya yerleştiği ifade edilir. Tarihî kayıtlara göre, 1227 yılında Fırat Nehri’ni geçmeye çalışırken muhafızlarıyla birlikte boğularak hayatını kaybetmiştir.
Türbenin Taşınma Süreci
Türbe, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Türk Mezarı olarak adlandırılmış, 1921 Ankara Antlaşması ve 1923 Lozan Antlaşması ile Türkiye toprağı olarak kabul edilmiştir. Suriye ile Türkiye arasında baraj projeleri nedeniyle yaşanan görüşmeler sonucunda, türbe 1973 yılında Halep’e yakın Karakozak köyüne taşındı. Ancak 2015’teki IŞİD tehdidi nedeniyle Türkiye, türbeyi Eşme Köyü’ne geçici olarak taşıdı. O dönemdeki Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, "Bu topraklarda yapılacak bir saldırı, aynen Türkiye'ye yapılmış bir saldırıdır" ifadelerini kullandı.
Şah Fırat Operasyonu
Türbeye yönelik tehditlerin artması üzerine, Türk Silahlı Kuvvetleri 22 Şubat 2015'te kapsamlı bir operasyon gerçekleştirdi. Operasyonda Süleyman Şah’ın naaşı ve türbede bulunan diğer eşyalar güvenli bir şekilde tahliye edildi. Operasyona dair açıklamalarda dönemin yetkilileri, türbenin taşınmasının geçici bir çözüm olduğunu ve güvenlik koşullarının iyileşmesiyle eski yerine döndürüleceğini belirttiler. 2017’de dönemin Başbakanı Binali Yıldırım, türbenin eski yerine taşınacağını duyurdu.
Tarihi Önemi ve Mimari Özellikleri
Türbe, Osmanlı'dan günümüze kadar Türk tarihinin önemli bir simgesi olarak kabul ediliyor. Geleneksel Türk mimarisinin unsurlarını taşıyan türbe, modern restorasyon çalışmalarıyla güncellenmiştir.
Süleyman Şah Türbesi, Türk milleti için hem tarihî hem de stratejik önemiyle dikkat çekiyor. Güvenlik koşullarının sağlanmasının ardından türbenin yeniden eski yerine taşınması için hazırlıklar devam ediyor.
