1 Mart Tezkeresi, Türk hükümeti tarafından 25 Şubat 2003'te Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan ve tam adı "Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunması için Hükûmet’e yetki verilmesine ilişkin başbakanlık tezkeresi" olan bir tezkereydi. Ancak genel kurulda reddedildi.
Suriye tezkeresi ne demek?
Tezkere, Anayasanın 117. maddesine göre millî güvenliğin sağlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından hükümet tarafından belirlenecek şekilde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'a gönderilmesini öngörüyordu. Ayrıca, Kuzey Irak'ta bulunacak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanım esaslarını ve muhtemel bir askeri harekat sırasında yabancı silahlı kuvvetlerin Türk hava sahasını kullanımını düzenleyen kuralları içeriyordu. Tezkere, 62 bin yabancı askeri personelin 6 ay süreyle Türkiye'de bulunmasını ve yabancı kuvvetlerin hava unsurlarının belirli sınırları aşmamasını öngörüyordu.
Suriye tezkeresi TBMM'de kaç oyla kabul edildi?
Tezkereye karşı çıkan milletvekilleri, parti içinde kulis yaparak ret oyu vermişlerdir. Oylamada 533 milletvekili katılmış, 250 ret, 264 kabul ve 19 çekimser oy kullanılmıştır. Ancak, Anayasa gereği gereken 267 salt çoğunluk sağlanamadığı için tezkere kabul edilmemiştir.
Reddin Etkileri
Tezkerenin reddi, Amerika Birleşik Devletleri'nde büyük bir hayal kırıklığı yaratmıştır. Bu nedenle ABD, Türk hava sahasını, limanlarını ve topraklarını kullanamamış ve Irak işgali sırasında zorluklar yaşamıştır. Ancak ABD'nin Irak'taki askeri operasyonları, farklı ülkelerdeki askeri üslerden ve diğer yollarla gerçekleştirilmiştir. Dolayısıyla tezkerenin reddi tek başına ABD'nin sorunlarının nedeni değildir.
Ayrıca, tezkerenin reddi Türk kamuoyunda büyük yankı uyandırmış ve bazı olumsuz olaylara yol açmıştır. Reddin ardından yaşanan Çuval Olayı, meclis kararına bir tepki olarak gerçekleştirildiği iddia edilmiştir.
Son olarak, Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tezkerenin kabul edilmesi gerektiğini savunmuş ve bu olayın Irak'taki durumu etkileyebileceğini ifade etmiştir.
