Bir dönem okullarda büyük coşkuyla kutlanan Yerli Malı Haftası, son yıllarda ekonomik zorluklar nedeniyle giderek unutulmaya yüz tuttu. Veliler artan maliyetler nedeniyle çocuklarının beslenme çantalarını dahi doldurmakta zorlanırken, öğretmenler de bu etkinlikler için öğrenci ailelerinden talepte bulunamıyor. 2024-2025 eğitim-öğretim yılında, bir beslenme çantasının maliyeti geçen yıla oranla ikiye katlanmış durumda. Geçmişte 20 TL ile hazırlanabilen bir çanta, bu yıl yaklaşık 200 TL’ye mal oluyor. Sağlıklı atıştırmalıklar ve ev yapımı yiyecekler, velilerin tercihi olmaya devam etse de, artan fiyatlar nedeniyle beslenme çantaları boş kalıyor. Ekonomik sıkıntılar nedeniyle Yerli Malı Haftası etkinliklerinde geleneksel olarak gerçekleştirilen yiyecek paylaşımı gibi faaliyetler ya tamamen iptal ediliyor ya da sınırlı katılımla yapılıyor. Öğretmenler, velilerin bu konuda zorlanmaması için daha az talepte bulunmaya özen gösteriyor. Ancak bu durum, çocukların Yerli Malı Haftası’nın önemini anlamasını ve bu kültürü deneyimlemesini engelliyor.
‘Önemini kaybetti’
Velilerin öğrencilerin beslenme çantalarına bir elma dahi koyamadığını ve çocukların okula aç gittiğini belirten Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili Rıfat Nalbantoğlu, mevcut ekonomik koşullar nedeniyle yerli üretimin geçmişe oranla yok denecek kadar azaldığını kaydetti. Sadece teknolojik gelişmelerde değil, tarımda da dışa bağımlılığın arttığını vurgulayan Nalbantoğlu, “Artık Yerli Malı Haftası kutlamaları diye bir şey kalmadı. Bu ekonomik koşullar, geçmişten gelen geleneklerimizi devam ettirmemize olanak sağlamıyor. İnsanlarımız karınlarını doyurabiliyorsa mutlu oluyor. Mevcut ekonomik şartlarda uygulanan tarım politikaları ülkemizi bu noktaya getirdi. Teknolojik gelişmelerde dışa bağımlılığı bir kenara bırakalım artık tarımda bile dışa bağımlı hale geldik. Önceleri şöyle bir söz vardı; ‘Türkiye kendi kendine yetebilen bir ülke’ denirdi. Bu sözün artık geçerliliği kalmadı. Türkiye artık kendine yetebilen bir ülke değil. Hal böyle olunca yıllardır süregelen Yerli Malı Haftası geleneğimiz artık çocuklarımıza öğretebileceğimiz bir değer olmaktan çıktı” ifadelerini kullandı.
‘Hepsi aç’
Yerli Malı Haftası’nın okullarda kutlanmasının ekonomik şartlar nedeniyle zorlaştığını kaydeden Veli-Der İzmir Şube Başkanı Necati Kalafat ise, ekonomik krizin gelenekleri yok ettiğini söyledi. Yerli Malı Haftası’nın amaçlarını sıralayan Kalafat, “Yerli Malı Haftası kutlamalarının iki amacı vardı; birincisi çocuklara paylaşımcı olmayı ve paylaşma duygusunu öğretmekti. İkinci olarak da çocuklar kendi karınları doyarken aç arkadaşlarını gözetirdi. Ancak şu anda çocukların hepsi aç. Çoğu okula beslenme getiremiyor. Devletten okullarda çocuklara sıcak yemek sağlamasını istedik, kendileri bunun onların işi olmadığını savundu. Hal böyle olunca çocuklardan nasıl yerli malı için istekte bulunulsun? Bazı çocuklar beslenme getiremediği için okula gelmek istemiyor. Veliler çocuklarını aç şekilde okula göndermek istemiyor. Özellikle kız çocukları böyle günlerde, bir şey getiremediği zaman utancından okula gelmiyor. Ekonomik krizin ülkeyi getirdiği bu noktada çocuklara böyle bir yük yüklenmesi yapılabilecek bir şey değil” dedi.
‘Getirmesini isteyemiyoruz’
Okullarda oldukça önemsenen Yerli Malı Haftası’nın artık kutlanmadığını belirten Eğitim Sen İzmir 1 No’lu Şube Başkanı Nafiz Ceylan, öğretmenlerin mevcut ekonomik şartlar nedeniyle velilerden böyle bir kutlama yapılması için herhangi bir talepte bulunamadıklarını söyledi. Ceylan, “Yerli Malı Haftası uygulaması artık okullarda sadece ‘Belirli Gün ve Haftalar’ kapsamında çocuklara anlatılan bir değer. Önceleri okullara devlet üzüm, fındık gibi yerli ürünleri gönderirdi, artık onlar da gelmiyor. Çocuklara elma, portakal getir diyemiyoruz, çünkü çocuklar bunları beslenme çantasına bile koyamıyor. Hal böyle olunca öğretmenler de ne çocukları mahcup etmek ne de velileri ekonomik olarak zor duruma düşürmemek adına herhangi bir talepte bulunamıyor” diye konuştu.
