Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), tüm Türkiye’deki il ve ilçe eğitim müdürlüklerine gönderdiği yazı ile devlet okullarında ‘Yılbaşı’ ve ‘Noel’ adı altında düzenlenen kutlamaları, ‘kültürel değerlere aykırı’ olduğu gerekçesiyle yasakladı. Karar ile ilgili gönderilen yazıda, “Belirli gün ve haftalarda yer almayan, milli ve kültürel değerlere aykırı Yılbaşı, Noel, Cadılar Bayramı ve benzeri adı altında düzenlenen her türlü çekiliş, kutlama ve bunlara yönelik her türlü dijital, yazılı, görsel içerik paylaşımlar gibi faaliyetlerin müdürlüğümüze bağlı okullarımızda ve kurumlarımızda yapılmaması hususunda gereğini rica ederim” ifadeleri yer alırken, kültürel değerlere aykırı olma gerekçesi ise tartışmalara yol açtı.
‘Dini boyutu yok’
MEB tarafından savunulan ‘Yılbaşı Türk geleneklerine aykırıdır’ görüşü, tarihçilerin tepkisine neden oldu. Tarihçi Doç. Dr. Mehmet Emin Elmacı, yılbaşı kutlamalarının eski Türkler tarafından çam ağacı süslenerek ve gök tanrıya şükretmek amacıyla yapıldığını belirtti. ‘Nartugan Bayramı’ olarak adlandırılan kutlamaları anlatan Elmacı, “Yılbaşı ve Noel, tarihleri yakın olması sebebiyle birbirine karıştırılan, zamanları ve kutlama tarzı birbirine benzeyen iki ayrı bayram. Noel dediğimiz bayram, Hristiyanların İsa’nın doğumu olarak 24 Aralık’ta kutladığı bir tarih. Yılbaşı ise, eski Türklerin, güneşin yeniden doğması ve bolluk ve bereket için gök tanrıya şükretmesi üzerine, çam ağacı süsleyerek yaptıkları bir kutlamadır. Yılbaşı bizim geleneklerimizde zaten yapılan ve yeni yılın başlangıcını anlatan bir kutlama. Noel ise dini bir anlam içerir ve 24 Aralık’ta kutlanır. Tarihlerin yakın olması bu durumun çarpıtılmasına neden oluyor” ifadelerini kullandı.
“Algı operasyonu”
Türk geleneklerinde yeni yılın başlaması ile gök tanrıdan bereket ve bolluk istenmesi anlamında kutlanan yılbaşı kültürünün, Türk gelenek ve göreneklerine aykırı olmadığını vurgulayan Ulusal Eğitim Derneği Genel Başkanı Osman Gazi Oktay ise Türk kültürüne asıl uymayan konunun okullara gönderilen imam ve müezzinler olduğunu söyledi. Konunun bazı kesimler tarafından çarpıtılmaya çalışıldığını kaydeden Oktay, “Yılbaşı kutlamalarının Türk kültürüne aykırı olduğunu öne sürenlerin, aslında Türk kültürünü değil, Arap kültürünü esas aldıklarını görüyoruz. Çünkü Türk kültüründe bu kutlama tanrıya şükretmek anlamında yapılırdı. Ancak onlar bunu Noel bayramı ile bir tutarak bir algı operasyonu yapmaya çalışıyorlar. Zaten bunu ÇEDES projesinin hayata geçirilmesiyle de gördük. Türk kültürüne ait değil dediklerini yabancı kültürlere ait, Arap kültürüne ait olan şeyleri ise Türk kültürüne ait olarak öne sürüyor ve toplumu Araplaştırmaya doğru sürüklemeye çalışıyorlar” dedi.
‘Arap kültürü empoze ediliyor’
Çocukların umutlarını, isteklerini belirttikleri gayet masum bir kutlamanın yasaklanmasını eleştiren Oktay, “ÇEDES projesi ne çevreye ne de değerlerimize ait bir şey. Burada öne çıkarılmak istenen Arap kültürünü okullarda çocuklara empoze etmek. ÇEDES çocuklar için yılbaşı kutlamasından çok daha riskli bir durum. Çocukların pedagojik olarak olumsuz etkilenmesine neden olan bu proje, kabul edilemez. Bunların hiçbiri Türk kültürüne ait olgular değilken, yılbaşı kutlamalarının kültüre aykırı ifadesiyle yasaklanması ayrı bir ironi. Kendilerini ‘Osmanlı’nın torunları’ olarak görenler, Osmanlı’nın çöküş yıllarındaki tutumu kültür olarak görüp, bilime, fene, matematiğe dayalı eğitimlerin içerdiği yılları görmezden geliyorlar sanırım. Onların Türk kültürü bilgisi Arap kültüründen öteye gidemiyor” diye konuştu.