Utah Üniversitesi’nden biyologlar, kalp yenileme yeteneği bulunan zebra balığı ile bu özelliğe sahip olmayan medaka balığını inceleyerek dikkat çekici bulgular elde etti. Araştırma, iki tür arasındaki bağışıklık tepkileri ve hücresel etkileşimlerdeki önemli farklılıkları ortaya koydu. Bu bulgular, insanlarda kalp hastalıklarına yönelik yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine ışık tutabilir. Peki, Zebra balığı nedir? Kalbi iyileştirir mi?
Zebra balığı nedir?
Tatlı su balıkları zebra balığı (Danio rerio) ve medaka (Oryzias latipes), ortak bir atadan gelen iki türdür. Her ikisi de 3 santimetre uzunluğunda ve iki odacıklı kalplere sahip olmasına rağmen, zebra balığı kalp yenileme yeteneğiyle öne çıkar. Medaka ise bu özelliğe sahip değildir.
Araştırmalar, yenilenme yeteneği olmayan türlerin, bu mekanizmanın anlaşılmasına katkı sunduğunu gösteriyor. Araştırmacılar, yenilenme yeteneğinin ışın yüzgeçli balıklarda ortak bir özellik olduğunu, ancak bazı türlerin evrimsel süreçte bu yeteneği kaybettiğini belirtiyor.
Gagnon ve ekibi, kriyoprob cihazıyla balık kalplerine hasar vererek insanlardaki kalp krizine benzer bir durum oluşturdu. RNA analizleri, zebra balığının medakaya göre hasara daha etkili bir bağışıklık yanıtı verdiğini ortaya koydu.
Zebra balığı kalbi iyileştirir mi?
İnsanlarda kalp krizi, kalıcı yara dokusuna neden olurken bazı balıklar ve amfibiler, hasarlı kalp dokusunu onararak yeni kas dokusu geliştirebiliyor. Ancak, balıklar ile memeliler arasındaki fizyolojik farklar bu sürecin anlaşılmasını zorlaştırıyor. Bu zorlukları aşmayı hedefleyen Utah Üniversitesi biyologları, zebra balığı ve medaka balığını karşılaştırarak kritik bilgiler elde etti.
Yardımcı Doçent Jamie Gagnon liderliğindeki ekip, zebra balığının bağışıklık sistemine dayalı yenilenme mekanizmalarını keşfetmeye odaklandı. Araştırmada, zebra balığının kalp dokusunu onarma sürecinde bağışıklık sistemi ve hücresel mekanizmaların etkili olduğu belirlendi.
