Artan hayat pahalılığı karşısında geçim sıkıntısı çeken emekliler, bayram ikramiyesiyle bir nebze olsun rahatlamayı umut ederken, verilen tutar ne yazık ki masrafları karşılamaktan uzak. Günümüzün ekonomik şartlarında temel ihtiyaçları bile karşılamak zorlaşırken, emeklilerin bayramda torunlarına harçlık vermek, misafir ağırlamak bir yana, kendi ihtiyaçları bile karşılanamaz hale geldi. Emeklilere, geçen yıl ödenen bayram ikramiyesi 3 bin lira. Enflasyon oranında artış yapılması halinde 3 bin 750 lira olması bekleniyor. Bayramda yenilebilecek bir kilogram fıstıklı baklavanın fiyatı ise yaklaşık 1500 lira, bu ikramiye parasıyla emekli, ancak 2 kilogram baklava alabiliyor. Bayramda torunlarına bir dilim baklava ikram etmek, misafirlere bir tabak etli yemek sunmak bile lüks hale gelmiş durumda. Bu da bayram ikramiyesinin hayaliyle yaşayan emekliler için yeterli bir destek olmadığı açıkça görülüyor.
‘Askıda emekli’
Bayram ikramiyelerinin sadece adının var olduğunu dile getiren DİSK Emekli Sen Ege Bölge Temsilci Sabahattin Yeşiltepe, “Geçen dönem 3 bin lira verdiler. Yine ona benzer para verecekler. Biz emeklileri artık kimsesizler mezarlığına bile gömerken herhalde para isteyecekler. Askıda ekmek, askıda patates derken yakında ‘askıda emekli’ diye bizi hayır kurumlarına verecekler. Dul ve yetimleri saymıyorum. Onlar 5 bin lirayla 8 bin lira arasında para alarak yaşam mücadelesi veriyorlar. Şimdi lütufmuş gibi, bize hediye ediyorlarmış gibi bayram ikramiyelerinden bahsediyoruz. Bunlar bize hiçbir şey vermeyecek. Bizim sesimizi emekli arkadaşlar, vatandaşlar, bizim halkımız duysun istiyoruz, hükümet anlamıyor zaten. Yeni çıkan yasada emekli olacak arkadaşların emekli maaşları yüzde 30 seviyelerine düşürüyorlar. Bugün 60 bin lira maaşa çalışan arkadaş 17-18 bin lira emekli maaşı alacak. Nasıl bir yaşam sunuyorlar onu algılamış değilim. Çünkü bizim artık gerçekten ama gerçekten kaybedecek hiçbir şeyimiz kalmadı. Bizi artık bu ülkenin vatandaşı değil de bir yaratık gibi görmeye başladılar. Bunu asla kabul etmiyoruz. Biz bu ülkeye emek vermiş kitleleriz. Bir ülkenin devleti emeklilere maaşını ödeyemiyorsa o hükümet zaman içerisinde yok olacaktır. Akşam pazarlarında, fırın kuyruklarında beklemekten heba olduk” ifadelerini kullandı.
‘En az 5 bin lira’
Bayram ikramiyesinin ilk verilmeye başlandığında bin TL olduğunu vurgulayan İzmir Emekli ve Emekçiler Derneği Başkanı ve Sosyal Güvenlik (SGK) Uzmanı Dilek Ete, “Kademeli olarak arttı ve o dönem bir emekli maaşını karşılıyordu. İnsanlar o parayla etinden sütüne tatlısına her şeyi alabiliyorlardı. Şu anda yine maaş tutarında vermeleri gerekiyor ama vermezler. Bu ülkede bu yıl 12 trilyon 600 bin lira vergi toplanacak. Tüm emeklilere mesela 5 bin lira verseler, 60 milyar lira bayram ikramiyesi öderler. Emekli maaşına yapılan ocaktaki zam kararına göre artış yapılacağı söyleniyor. 750 lira fazla verseler bile bugün bir kilogram et 850 lira. İnsanlar sabahın köründe et kuyruğuna giriyor. Bir kilo et bile alınamayacak bayram ikramiyesi artışı yapacaksan hiç yapma. 750-800 lira hiçbir emekli için anlam telakki etmez. İkramiyenin ilk çıkışı gerçekten yine bir derde derman oluyordu. Ama bugün 3 bin liranın da, 3 bin 750 liranın da bir karşılığı yok. Ancak iki kilo et alabilir. En az 5 bin lira olması gerekiyor. Ben 3 bin liranın üstüne zam yapacağını da düşünmüyorum. Çünkü ne bir seçim dönemi, ne bir oy dönemi var, bu yüzden yapmayacaklar” ifadelerini kullandı.
Gece yarısı et kuyruğu
Bu maaşlarla her gün pide bile alamadıklarını aktaran Ete, “Pide 25 TL oldu. Her gün yemek istese onu bile alamıyorlar, bayramda 2 kilo baklava ancak alabiliyorlar. Bu ikramiyeler de maaşlar da insanca yaşanacak bir rakam değil. En düşük kiranın 15 bin liranın olduğu bir ülkede, zaten emekli 14 bin 469 lira maaş alıyor. Kent lokantalarının eskiden fakir fukara için açıldığı söyleniyordu. Şimdi emekliler için açılmış vaziyette. Bütün emekliler İzmir'deki kent lokantalarının kuyruğunda. Bu soğukta insanlar 40 liraya yemek yesinler diye kent lokantasında sıraya giriyorlar. Gece yarısı et kuyruğuna giriyorlar. Gerçekten bu ülkede emeklinin düştüğü durumu görüyorlarsa, 3 bin 750 değil bir maaş tutarı kadar yapmaları lazım” dedi.
‘Günde yarım pide’
Emekliler için bayramın artık sevinç değil, geçim sıkıntısının derinleştiği bir dönem haline geldiğini belirten Yeşiltepe, “Ramazan ayı yaklaşırken, temel ihtiyaçları karşılamak bile zorlaşıyor. Oruç tutacak, sahura kalkacak, iftar yapacağız ama bunu nasıl yapacağız? Bir pide 25 TL, üstelik gramajı düşük. Ekmeğin yerini tutmuyor ama fiyatı iki ekmek parasına denk. Çay-simit hesabı yaparken şimdi emekliler her gün bir pide bile alamıyorlar. Elektrik, doğalgaz, su, kira derken kalan parayla 2 günde bir pide yiyebiliyoruz. 30 adet pide alamadık yanında katık edebileceğimiz bir şey yok” dedi.
