Dünya genelinde sigara tüketiminin durağanlaşması, Türkiye’nin geleneksel ihraç kalemlerinden tütün sektörünü ihracatta mevcut seviyeyi korumaya yöneltti. Ege Tütün İhracatçıları Birliği (ETİB), 2024 yılında 978 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. 2025’te ise hem üretimde hem iç piyasaya katkıda artış bekleniyor.
İhracatta artış beklemek pek gerçekçi değil
Ege Tütün İhracatçıları Birliği Başkanı Ömer Celal Umur, 2024 yılı olağan mali genel kurul toplantısının ardından yaptığı değerlendirmede, küresel sigara tüketiminin yatay seyrettiğine dikkat çekti. Gelişmiş ülkelerde sigaraya olan ilginin azaldığını, gelişmekte olan ülkelerde ise tüketimin sabit kaldığını belirten Umur, artan dünya nüfusu sayesinde tüketimin mutlak anlamda aynı seviyede kaldığını ifade etti. Bu nedenle tütün ihracatında artıştan ziyade mevcut seviyeyi korumanın gerçekçi bir hedef olduğunu vurguladı.
Türk tütünü kaliteli ama pahalı
Türk tütününün yüksek kaliteli ancak pahalı olduğuna dikkat çeken Umur, son yıllarda büyük yapraklı Virginya ve Burley tütünlerinin üretiminin hızla arttığını söyledi. Bugün 73 milyon kilo olan toplam üretimin 30 milyon kilosunu bu büyük yapraklı türler oluşturuyor. Şu an sadece iç piyasada kullanılan bu tütünlerin kalitesi yükseldikçe ihracata da katkı sağlayabileceğini belirten Umur, bu alanda potansiyelin bulunduğunun altını çizdi.
Tütün üretiminde artış bekleniyor
Yeni sezonda tütün üretiminde kayda değer bir artış öngördüklerini aktaran Umur, iç piyasada yerli tütün kullanım oranının yüzde 30’a çıkarılmasının zorunlu hale geldiğini hatırlattı. Türkiye’nin iç tüketimi için yıllık 80-90 milyon kilo tütün ihtiyacı olduğunu belirten Umur, 2025’te 80 milyon kilo üretim seviyesine ulaşılabileceğini dile getirdi. Bu artış, iç piyasa ile ihracat arasındaki dengeyi yeniden tanımlayacak gibi görünüyor.
Türkiye’ye negatif bir etkisi olmaz
Amerika Birleşik Devletleri’nin tüm dünyaya uygulamayı planladığı ilave gümrük vergilerinin Türk tütününe etkisi sorulduğunda, Başkan Umur bu durumun Türkiye açısından olumsuz sonuçlar doğurmasını beklemediklerini ifade etti. ABD’nin yaprak tütün ihracatında Türkiye’nin önemli pazarlarından biri olduğunu hatırlatan Umur, uygulanması planlanan yüzde 10’luk verginin diğer ülkelere de yansıtılacağına dikkat çekti. Bu nedenle Türkiye’nin rekabet gücünü kaybetmeyeceğini, hatta olumlu etkilerin dahi doğabileceğini söyledi. Ancak gümrük tarifelerinin ABD’nin pazarlık stratejilerinin bir parçası olduğunu ve uygulanmayabileceğini de sözlerine ekledi.
