Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Mine Önal, zatürrenin her mevsimde görülebileceğini, ancak özellikle kış aylarında ve yaşlı bireylerde sıklığının arttığını vurguladı. Dr. Önal, zatürre tanısı ve tedavisindeki gecikmelerin ölüm ve sakatlanma riskini artırdığına dikkat çekti.
Zatürre nedir?
Zatürre, akciğerlerde meydana gelen enfeksiyonlardan biridir ve her yaş grubunda görülebilir. Ancak kış aylarında ve ileri yaşlarda sıklığı artmaktadır. Zatürre, enfeksiyona bağlı ölümlerde en üst sıralarda yer alır. Son yıllarda antibiyotik kullanımı ve aşılama politikalarının gelişmesiyle enfeksiyon hastalıklarından ölüm oranları düşerken, zatürre hâlâ ciddi ölüm ve sakatlanma riski taşır. Dr. Önal, tanı ve tedavideki gecikmelerin bu riskleri artırabileceğini belirtti.
Zatürrede Risk Grupları Kimler?
Zatürre, bazı risk gruplarında daha sık görülür. Dr. Önal, özellikle 65 yaş üzeri bireyler, KOAH, astım, kalp hastalığı, diyabet, kronik karaciğer ve böbrek yetmezliği gibi ek hastalıkları olan kişiler, kanser hastaları, sigara ve alkol kullananlar ile bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlarda zatürre gelişme riskinin çok daha yüksek olduğunu söyledi.
Zatürreye Yol Açan Faktörler ve Savunma Mekanizmaları
Akciğerler, mikroorganizmalarla sürekli temas halindedir. Vücudun bağışıklık sistemi, solunum yollarındaki yapılar ve öksürük refleksi gibi savunma mekanizmaları, zatürre gelişimini engellemektedir. Ancak yetersiz beslenme, soğuk hava, viral enfeksiyonlar ve bağışıklık sisteminin zayıflaması bu savunma mekanizmalarını devre dışı bırakabilir ve zatürreye yol açabilir.
Zatürre Belirtileri Nasıl Fark Edilir?
Zatürre belirtileri, enfeksiyona neden olan mikroorganizmalara göre değişiklik gösterir. Bakteriyel zatürrede yüksek ateş, üşüme, öksürük, sarı veya yeşil balgam, göğüs ağrısı, nefes darlığı ve bilinç bulanıklığı gibi akut ve alevli bir başlangıç söz konusu olabilir. Virüs, mantar ya da atipik bakterilerle gelişen zatürre ise daha silik, sinsi bir tabloya yol açar ve genellikle soğuk algınlığı benzeri belirtilerle başlar.
Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalı?
Yüksek ateş, geçmeyen öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, klinik durumun kötüleşmesi ve bilinç değişiklikleri durumlarında vakit kaybetmeden doktora başvurulması gerektiği uyarısında bulunan Dr. Önal, erken müdahalenin hayat kurtarıcı olabileceğini belirtti.
Zatürre Tedavisinde Erken Başlangıç Kritik
Zatürre tedavisinde erken tanı çok önemlidir. Dr. Önal, tedaviye vakit kaybetmeden başlanması gerektiğini ve antibiyotiklerin düzenli bir şekilde kullanılması gerektiğini söyledi. Tedavi sürecinde şikayetlerin azalmış olması veya hasta kendisini daha iyi hissetse bile antibiyotik tedavisinin erken kesilmemesi gerektiğini vurguladı. Tedavinin gecikmesi, komplikasyonları artırabilir.
Zatürreden Korunma Yöntemleri
Zatürreden korunmanın en etkili yolu aşılamadır. Ayrıca grip aşısı, zatürre komplikasyonlarını önlemeye yardımcı olabilir. Kronik hastalıkların kontrol altında tutulması, sigara ve alkol kullanımından kaçınılması, kalabalık ve kapalı mekanlarda maske kullanılması, zatürreyi önlemede etkili önlemler arasında yer alır.