Kira fiyatlarında 8 Haziran 2022 tarihinde başlayan yüzde 25 artış sınırı uygulaması, 1 Temmuz 2024 tarihi itibariyle sona erdi. Fiyatlardaki sert artışın sonucu olarak yürürlüğe giren yüzde 25 sınırı, ev sahipleri tarafından tepki almıştı. Öyle ki bu sınır dolayısıyla kiracılar ve ev sahipleri arasında anlaşmazlıklar çıkmış, bu anlaşmazlıklar nedeniyle artan davalar için ise ‘Arabuluculuk Sistemi’ devreye sokulmuştu. Kira artışlarında 1 Temmuz itibariyle kira artışlarında yeniden enflasyon oranları etkili olacak. 1 Temmuz’da kirasına zam yapacak olan ev sahibi Türkiye İstatistik Kurumu’nun yüzde 62,5’lik zam oranını dikkate alması gerekirsek kimi uyanık ev sahipleri ise ENAG’ın açıkladığı yüzde 120,66’lık oranı dikkate alarak zam yapmak istiyor. Uzmanlar ise resmi istatistik kurumunun TÜİK olduğunun altını çizerek farklı bir kurum veya kuruluşun açıklamasının zam oranını değiştiremeyeceğini aktararak kiracıların bu konuda uyanık olması gerektiğini söyledi.
“3 Temmuz’u bekleyemez”
Yüzde 25’lik zam sınırının kalmasının ardından uyuşmazlık davalarının artış göstereceğini kaydeden İzmir Barosu Başkanı Sefa Yılmaz, “Arabuluculuk sistemine en başından beri karşıydım. Bu sistem davalarda adalet sağlamayı bir yana bırakın, adalet sürecinin gecikmesine neden oluyor” dedi. Kiracı ve ev sahipleri arasındaki anlaşmazlıkların daha da artacağını kaydeden Yılmaz, kira sözleşmesinde 1 Temmuz itibariyle zam yapılması gereken kiracılar için ev sahiplerinin 3 Temmuz’da açıklanacak enflasyon oranını beklemesinin yanlış olacağını vurguladı. Yılmaz, “Kira sözleşmesinde kira artış tarihi 1 Temmuz olan gayrimenkullerde ev sahibi 3 Temmuz’da açıklanacak enflasyon miktarını baz alarak artış talep edemez. Eğer 3 Temmuz’da açıklanacak enflasyon yüksek çıkarsa, kiracı artış oranına itiraz edebilir. Eğer süreç mahkemeye taşınırsa, ev sahibi artış miktarını yüksek tuttuğu gerekçesiyle haksız konuma düşer ve mahkeme yüksek oranla kiracıyı haklı bulur” dedi. Yılmaz, kirada enflasyon zammının dar gelirli ailelerin belini bükeceğini ve zaten geçim sıkıntısı çeken vatandaşların, başını sokacak bir ev bulmakta zorlanacaklarını kaydetti.
“Vergiler de sıkıştırdı”
Kiraların ne kadar artacağı ve kiracıların bu rakamları nasıl ödeyeceğinin bir tartışma konusu olduğunu da sözlerine ekleyen Av. Elvan Kakıcı Şimşek ise, “Artış fazla oldukça kiracı da bunu ödeyemez hale gelir. Ev sahipleri de haklı olarak yüzde 25’lik artış çok düşük olduğu için, hatta yeni artışla bile piyasanın çok altında kaldığını düşünerek sıkıntı yaşayacak. Dolayısıyla yüzde 25’lik zam sınırının kaldırılması mevcut davaları azaltmayacak. Mevcutta kira gelirinin artırılması ile ilgili davalarda artışlar varken önümüzdeki günlerde bunlara yenileri eklenecek. Kira geliri vergisinin de artırılması konusunda çeşitli söylentiler var. Bunlar yasalaşır ve yürürlüğe girerse ev sahipleri evlerini kiraya vermemeye başlayacak. Çünkü ‘Düşük kira alıp, neden yüksek vergi ödeyeyim’ diye düşünülecek. Vergi konusu ev sahiplerini ciddi sıkıntılarla karşı karşıya bırakacak” diye konuştu.
“Arabuluculuk adaleti geciktirdi”
Arabuluculuk sistemine en başından beri karşı olduğunu dile getiren Avukat Elvan Kakıcı Yılmaz, “Arabuluculuk sistemi, davaların süresini uzattı. Arabuluculuk sisteminin işlemesi için iki tarafında da isteği önemli. Dolayısıyla karşı tarafın bilgileri olmadan arabuluculuk sistemi işlemez. Bu sistem adaleti sağlamayı bırakın, adalet sürecini geciktirdi. Bu sistem sorunların ancak ve ancak belki yüzde 5’ini çözer. Geriye kalan davalar için ise hiçbir işe yaramayan bir sistemdir” ifadelerini kullandı.
