Solunumun kendiliğinden devam edip etmediğini anlamak, özellikle kritik hastalar için hayati önem taşıyor. Spontan solunum, hastanın solunum cihazına bağlı olmadan nefes alabildiğini gösteriyor. Bu durumun tespiti için uzmanlar, solunum sayısı, düzeni ve hastanın genel durumunu gözlemliyor. Peki spontan solunumun olmadığı durumlarda ne yapılmalı?
Spontan Solunum Nedir?
Spontan solunum, kişinin dışarıdan bir cihaz ya da destek almadan, kendi kendine nefes alıp verebilmesidir. Yani bireyin solunum kasları (özellikle diyafram ve kaburgalar arasındaki kaslar) yardımıyla vücudu için gerekli olan oksijeni alması ve karbondioksiti dışarı atmasıdır. Bu, yaşamın temel reflekslerinden biridir ve hayatta kalmak için vazgeçilmezdir.
Spontan Solunum Nasıl Tespit Edilir?
Bir kişinin kendi kendine solunum yapıp yapmadığını anlamanın birkaç pratik yolu vardır:
- Gözlem: Göğüs kafesinde düzenli bir şekilde yükselip alçalma olup olmadığına bakılır. Bu, solunumun en açık belirtisidir.
- Dinleme: Kulağınızı kişinin ağız ve burnuna yaklaştırarak nefes seslerini duyup duymadığınızı kontrol edebilirsiniz. Aynı anda yüzünüzde sıcak hava hissi varsa, bu da kişinin nefes aldığını gösterir.
- Hissetme: Elinizi göğsüne ya da karnına koyarak solunum hareketlerini hissedebilirsiniz.
- Solunum Sayımı: Dakikada kaç kez nefes alıp verdiği sayılarak solunum düzeni hakkında fikir edinilir. Yetişkinlerde 12–20 arası nefes normal kabul edilir.
Neden Önemlidir?
Spontan solunumun varlığı, beynin ve sinir sisteminin temel fonksiyonlarının sürdüğünü gösterir. Solunum durduğunda, vücudun oksijen dengesi bozulur ve birkaç dakika içinde organlar, özellikle beyin ciddi hasar görebilir. Bu yüzden acil sağlık durumlarında ilk kontrol edilen şeylerden biri her zaman solunumdur.
