Muğla’nın Yatağan ilçesinde yer alan ve UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bulunan Stratonikeia Antik Kenti’nin tarihi köy meydanı, Geleceğe Miras Projesi kapsamında restore edilerek eski ihtişamına kavuşuyor.
“Gladyatörler kenti” olarak bilinen ve dünyanın en büyük mermer kentlerinden biri olan Stratonikeia, tarih boyunca Helenistik, Roma, Bizans, Menteşe Beyliği, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ev sahipliği yapmasıyla dikkat çekiyor. 1977 yılında başlayan kazı çalışmaları, yılın 12 ayı aralıksız devam ederken, hem antik dönemden hem de sonraki dönemlere ait önemli yapılar gün yüzüne çıkarılıyor ve restore ediliyor.
Tarihin İzleri Köy Meydanında Canlanıyor
Stratonikeia ve Lagina Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt, köy meydanında gerçekleştirilen çalışmalara dair bilgi verdi. Söğüt, köy meydanının Menteşe Beyliği, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinin mimari ve kültürel dokusunu bir arada barındırması açısından özel bir alan olduğunu belirtti.
“Bu meydan, tarihi dokuların kesiştiği bir yer. Önceki yıllarda buradaki Şaban Ağa Camisi, Selçuk Hamamı, Semerci Ömer Evi ve Ali Aydın Evleri’ni restore ettik. Şimdi ise meydanın kalan bölümlerini, geçmişin izlerini geleceğe taşıyacak şekilde canlandırmak için çalışıyoruz,” diyen Söğüt, projeye büyük bir önem verdiklerini vurguladı.
3D Teknolojisiyle Tarihi Canlandırma
Köy meydanındaki çalışmalar yalnızca fiziksel restorasyonla sınırlı kalmıyor. Yapıların 3D teknolojisiyle canlandırıldığını ifade eden Söğüt, bu sayede ziyaretçilerin tarihi yapıları olduğu gibi görme ve deneyimleme şansı yakalayacağını belirtti. "Yaşayan arkeoloji ve tarih kenti dokusunu ziyaretçilerin beğenisine sunmayı amaçlıyoruz," diyen Söğüt, teknolojinin yardımıyla hem görsel hem de deneyimsel bir tarih yolculuğu sunacaklarını söyledi.
Yok Olan Meslekler Yeniden Yaşatılacak
Projenin dikkat çeken bir diğer yönü ise köy meydanındaki tarihi mesleklerin tekrar hayata döndürülmesi. Söğüt, “Köy meydanında, günümüzde kaybolmaya yüz tutmuş mesleklerin yeniden canlanmasını istiyoruz. Buradaki fırını yeniden açacağız, terzihane, bakırcı, ayakkabıcı, demirci ve seramikçi gibi meslekleri özgün yapılarında yeniden yaşatacağız,” diye konuştu.
Ayrıca köy meydanının 1950’li yıllar öncesindeki görünümüne kavuşmasının hedeflendiğini belirten Söğüt, “Ziyaretçiler tarihi çınarın gölgesinde otururken fırından ekmek alabilecek, bakırcıdan veya ayakkabıcıdan alışveriş yapabilecek. Bu meydan, geçmişin canlı bir yansıması olacak,” ifadelerini kullandı.
Projeler Hızla İlerliyor
Geleceğe Miras Projesi kapsamında köy meydanında bulunan 6 ev ve 7 dükkânın restorasyon projeleri tamamlanarak uygulama aşamasına geçildi. Diğer dükkânların projelerinin ise hazırlanma sürecinde olduğunu aktaran Söğüt, kısa bir süre içinde meydandaki tüm yapıların ayağa kaldırılacağını belirtti.
“Burada Menteşe Beyliği, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi yerleşim dokusunu bir arada görmek mümkün olacak. Ziyaretçiler hem tarihe dokunacak hem de istedikleri alanlarda dolaşarak bu deneyimi yaşayacaklar,” diyen Söğüt, projenin bölge turizmine önemli katkı sağlayacağını ifade etti.
Stratonikeia: Bir Tarih Müzesi
Stratonikeia Antik Kenti, sahip olduğu eşsiz tarihî birikim ve restore edilen yapılarıyla bir açık hava müzesi görünümüne kavuşuyor. Helenistik dönemden Cumhuriyet dönemine kadar birçok uygarlığın izlerini taşıyan bu antik kent, köy meydanının da restorasyonu ile birlikte ziyaretçilerini tarihin içinde bir yolculuğa davet ediyor.
Prof. Dr. Bilal Söğüt ve ekibinin özverili çalışmaları sayesinde Stratonikeia, geçmişle geleceği bir araya getirerek, kültürel mirasın korunması adına örnek bir proje olarak dikkat çekiyor.
