Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. Verilere göre, Türkiye ekonomisi bu dönemde yıllık bazda %2,1 büyüme kaydetti.
TÜİK açıklamasında, GSYH'nin zincirlenmiş hacim endeksine göre geçen yılın aynı çeyreğine kıyasla %2,1 arttığı belirtilirken, cari fiyatlarla GSYH’nin 11 trilyon 893 milyar 252 milyon lira olduğu ifade edildi. Bu rakam ABD doları bazında ise 357 milyar 989 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Sektörel Performans
Ekonomiyi oluşturan sektörlere dair verilere de yer verilen açıklamada, inşaat sektörünün %9,2, finans ve sigorta faaliyetlerinin %6,2, tarım sektörünün %4,6 büyüme kaydettiği belirtildi. Ayrıca, gayrimenkul faaliyetlerinin %2,5, bilgi ve iletişim faaliyetlerinin %2,2 ve hizmetlerin %1,4 büyüdüğü açıklandı. Öte yandan, sanayi sektörü %2,2, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri %0,3 ve diğer hizmet faaliyetleri %2,4 oranında küçüldü.
TÜİK verilerine göre, önceki çeyreklere ilişkin büyüme rakamlarında da revizyon yapıldı.
Hane Halkı Harcamaları Arttı, Sabit Sermaye Yatırımları Azaldı
TÜİK’in paylaştığı verilere göre, hane halklarının tüketim harcamaları yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre %3,1 artarken, devletin nihai tüketim harcamaları %0,9, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise %0,8 azalış kaydetti.
İhracat Arttı, İthalat Geriledi
Mal ve hizmet ihracatı %0,8 artarken, ithalat %9,6 oranında azaldı. Bu durum net ihracatın büyümeye pozitif katkı sağladığını gösteriyor.
İş Gücü Ödemelerinde Yükseliş
Açıklamada, iş gücü ödemelerinin %76,3, net işletme artığı ve karma gelirlerin ise %45,7 arttığı bilgisi yer aldı. İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içerisindeki payı %36,4’e yükselirken, net işletme artığının payı %45,1’e geriledi.
Ekonomistlerin Beklentisi Aşağıda Kaldı
AA Finans’ın büyüme beklenti anketine katılan ekonomistler, Türkiye ekonomisinin üçüncü çeyrekte %2,64 büyümesini öngörmüştü. Ancak açıklanan %2,1’lik büyüme, beklentinin altında kaldı.
Son Yılların Büyüme Oranları
TÜİK verilerine göre, Türkiye ekonomisi çeyrekler bazında 2020’den bu yana sürekli büyüme kaydederken, büyüme oranlarının yıllara göre değişim gösterdiği dikkat çekiyor. 2024 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla büyüme oranı %2,1 olarak belirlendi.
Tablo 1: 2024 Yılı Üçüncü Çeyrek GSYH Verileri
Sektörler | 2023 3. Çeyrek (% Değişim) | 2024 3. Çeyrek (% Değişim) |
---|---|---|
Tarım, ormancılık ve balıkçılık | 0,8 | 4,6 |
Sanayi | 5,9 | -2,2 |
İnşaat | 7,2 | 9,2 |
Hizmetler | 5,9 | 1,4 |
Finans ve sigorta faaliyetleri | 5,9 | 6,2 |
Diğer hizmet faaliyetleri | 3,2 | -2,4 |
GSYH (Alıcı fiyatlarıyla) | 6,5 | 2,1 |
Ekonomik büyüme oranlarının sektörel bazda farklılık göstermesi, ekonomik dengelerin sektörler arasındaki çeşitliliği ortaya koydu.