Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği tarafından Antalya’da düzenlenen 18. Ulusal Kongre’de konuşan Selçuk Üniversitesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Ömer Faruk Çiçek, ağız hijyeninin kalp sağlığı üzerindeki etkilerini çarpıcı bir şekilde gündeme getirdi. Kongrede yaptığı sunumda, ağız hijyenine dair dehşet verici bir vakayı paylaşan Çiçek, toplumun sağlık okuryazarlığındaki yetersizliklere dikkat çekti.
6 Kişilik Aile Aynı Diş Fırçasını Kullanıyordu
Sunum sırasında gösterilen fotoğraf, hijyenin ne kadar hayati bir mesele olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Çiçek, 6 kişilik bir ailenin aynı diş fırçasını kullandığını ve bu fırçanın ne zaman değiştirildiğini kimsenin hatırlamadığını belirtti. "Bir diş fırçası var, bu 6 kişilik bir ailenin. Hepsi ortak kullanıyordu bu diş fırçasını ve ne zaman değiştirdiklerini dahi hatırlamıyorlardı. Gerçekten o kadar kötü görünüyordu ki. Burada ağız hijyeninden bahsetmek mümkün değil. Maalesef sağlık okuryazarlığımız çok düşük düzeyde," diyen Çiçek, bu durumun sadece ağız sağlığı değil, genel vücut sağlığı açısından da ciddi tehlikeler yarattığını vurguladı.
“Diş Fırçalamayı Bilmeden 60 Yaşına Gelen Hastalar Var”
Ağız hijyeninin yetersizliği nedeniyle tedavileri aksayan başka vakalara da değinen Doç. Dr. Çiçek, bir hastasının ameliyat öncesi ağız bakımının yapılabilmesi için tam 14 dişinin çekildiğini belirtti. "Kalp kapak ameliyatına almak için 2 ay beklemek zorunda kaldık. Çünkü onda da ağız hijyeni çok kötüydü. Toplam 14 dişi çekilmek zorunda kalındı. Diğer dişlerinin hepsine tedavi uygulandı. Hasta da şaşırdı, bu kadar çürük dişle yaşıyormuş yıllardır. 'Bugüne kadar hiç dişlerimi fırçalamadım' diyen hastalar gördüm. Hayatında diş fırçalamadığını belirten 50-60 yaşında bir insana diş nasıl fırçalanır göstermek durumunda kaldığımız vakalar da oldu" diyerek durumun vahametini ifade etti.
Ağız Sağlığı ve Kalp Ameliyatları Arasındaki Kritik Bağlantı
Ağız florasında milyonlarca bakteri bulunduğunu ve bu bakterilerin ağız mukozasında meydana gelen hasarlardan kana karışabildiğini söyleyen Çiçek, özellikle kalp kapak protezi olan hastaların büyük risk altında olduğuna dikkat çekti. “Bunun çözümü çok basit. Ağız hijyenine sürekli dikkat etmek. Ağız florasında normalde olan bakteriler streptokok dediğimiz bir tür. Ağız florasının yüzde 40 ila 60'ını oluşturuyor. Bu bakteriler diş fırçalama sırasında dahi bir miktar kana karışıyor. Ama bağışıklık sistemimiz güçlü olduğu için, vücudumuzda da herhangi bir protez yoksa herhangi bir problem yaşamıyoruz,” dedi.
Protez Olan Herkes Dikkat Etmeli
Sadece kalp ameliyatı geçirenler değil, diz veya başka protezlere sahip kişilerin de ağız hijyenine özen göstermesi gerektiğini belirten Çiçek, “Özellikle bu tip hastaların çok dikkatli olması gerekiyor. Çünkü bu hastalarda yapılacak herhangi bir işlem, örneğin dental bir işlem ya da ağız mukozasına uygulanacak bir işlem, kana çok ciddi miktarda bakteri karışmasına sebep olabilir. Vücudunda protez olan insanlarda çok tehlikeli olabiliyor. Çünkü kana karışmış olan mikroplar proteze yapışabiliyor ve protez kapak endokarditi dediğimiz çok ağır sonuçları olan bir hastalığa neden olabiliyor. Kalp kapak ameliyatı ya da onarım yapılacak hastaları mutlaka ameliyattan önce diş hekimine yönlendiriyoruz. Örneğin ağzında 4-5 tane çürüğü olan, diş eti bakımı oldukça kötü olan bir hastaya protez takarsak o hasta artık yüksek risk grubuna giriyor. Dolayısıyla biz öncelikle ağız problemini çözmek istiyoruz. Zaten kapak ameliyatlarının büyük bir kısmı acil olmayan, elektif (planlı) ameliyatlar ve vaktimiz de oluyor bu tedaviler için" uyarısında bulundu.
Hijyenin Önemi: Çözüm Çok Basit
Çiçek, ağız sağlığı problemlerinin önüne geçmek için düzenli diş fırçalama ve ağız hijyenine özen gösterilmesi gerektiğini vurguladı. “Örneğin kalp kapağını değiştirdiğiniz bir hastaya girişimsel bir işlem olan bronkoskopi, endoskopi ya da kolonoskopi yapılacaksa, onlarda da aynı riskler var ve antibiyotik rejimleri daha farklı olabiliyor, o bölgelerin floraları daha farklı olduğu için. Sadece kalp açısından değil, protez içeren pek çok tedavide bu riskleri geçerli. Diz protezlerinde veya beyinde ya da vücudun diğer bölgelerinde protezi olan hastalarda ağız hijyeninin bozuk olmasından kaynaklı enfeksiyonlar gelişebiliyor. O nedenle vücudunda kalp başta olmak üzere diğer organlarında protezi olan hastaların ağız diş bakımına çok dikkat etmesi gerekiyor. Bu konuyla ilgili hassas olmalarını ve mutlaka kendilerini ameliyat edecek hekimlerine işlem öncesi başvurarak önerilerini almalarını tavsiye ediyoruz,” diyerek basit önlemlerin hayati sonuçlara yol açabileceğini ifade etti.
Kalp sağlığı ile ağız hijyeninin bu kadar iç içe olduğu gerçeği, birçok kişi için önemli bir farkındalık yaratıyor. Bu uyarılar, sağlığımız için en temel alışkanlıkları yeniden gözden geçirmemiz gerektiğini hatırlatıyor.