Her kadının hayatında sessiz sedasız işleyen ancak bir o kadar karmaşık olan oogenez süreci, sanılandan daha fazlasını barındırıyor olabilir mi? Yeni araştırmalar, bu biyolojik mekanizmanın dinamiklerine dair çarpıcı ipuçları sunuyor. Peki, Oogenez olayı nedir? Kadınlarda oogenez ne zaman başlar?
Oogenez olayı nedir?
Oogenez, dişi bireylerin yumurtalıklarında olgun dişi üreme hücresi (ovum) oluşum sürecidir. Bu biyolojik süreç, bir kadının doğurganlık potansiyelini belirleyen temel mekanizmalardan biridir. Oogenez, embriyonik dönemde başlar, ergenlik ile düzenli bir döngüye girer ve menopoz dönemine kadar devam eder. Ancak bu süreç, döllenme olmadığı sürece hiçbir zaman tamamlanmaz.
Kadınlarda oogenez ne zaman başlar?
Oogenez, embriyo gelişimi sırasında fetüsün yumurtalıklarında başlar. Bu dönemde oogonyum adı verilen öncül hücreler mitoz yoluyla çoğalır ve primer oositleri oluşturur. Primer oositler, mayoz bölünmenin ilk aşaması olan profaz I’de duraklar ve bu halde ergenlik dönemine kadar inaktif durumda kalır. Yani, dişi bebek doğduğunda, yumurtalıkları zaten sabit sayıda primer oosit içerir; bu hücreler hayat boyu üreme yeteneğinin temelini oluşturur.
Ergenlik dönemiyle birlikte, hormonal değişimlerin etkisiyle her adet döngüsünde bir primer oosit aktif hale gelir ve mayoz I bölünmesini tamamlar. Bu bölünmenin sonucunda sekonder oosit ve birinci kutup hücresi oluşur. Sekonder oosit, mayoz II sürecinin metafaz aşamasında duraklar ve yumurtalıktan serbest bırakılır. Bu aşamada, ovulasyon denilen olay gerçekleşir. Ovulasyon sonrası, döllenme olursa sekonder oosit mayoz II’yi tamamlar ve olgun yumurta hücresine dönüşür. Ancak döllenme gerçekleşmezse, sekonder oosit dejenere olur ve adet döngüsü ile atılır.
Oogenez Süresinin Sona Ermesi
Bu düzenli süreç, kadının menopoza girmesiyle sonlanır. Menopoz döneminde yumurtalıkların işlevi sona erer ve yeni yumurta hücresi oluşumu gerçekleşmez. Bu da kadının doğurganlık döneminin bitmesi anlamına gelir.