ABD Başkanı Donald Trump, son açıkladığı tarifelerle ticaret savaşlarına yeni bir boyut kazandırdı. 3 Nisan 2025 tarihinde yapılan açıklama, küresel ticaret ilişkilerini etkileyecek kadar geniş çaplıydı. Trump yönetimi, farklı ülkelere yönelik gümrük tarifelerini arttırarak, özellikle ABD’nin dış ticaret açığını büyüten ülkeleri hedef aldı. Peki, Trump'ın gümrük tarifeleri kimleri vuruyor? Hangi ülkeler, ABD'nin yeni vergilerinden en fazla etkilenecek?
Çin'in Başını Çektiği Ülkeler
Trump’ın en fazla gümrük vergisi uyguladığı ülke, şaşırtıcı olmayan şekilde Çin oldu. ABD'nin Çin ile 295 milyar dolarlık devasa bir ticaret açığı bulunuyor. Çin, ABD ürünlerine uyguladığı yüksek tarifelerle bilinirken, Trump yönetimi de Çin'e karşı aynı şekilde sert bir ekonomik strateji izliyor. Yeni açıklanan tarifelere göre, Çin’e uygulanan toplam tarife oranı yüzde 54’e yükseldi. Bu oran, daha önceki yüzde 20’lik tarifenin üzerine eklenen yüzde 34’lük yeni tarifeyle belirlendi. Çin’e yönelik bu vergi artışı, ticaret savaşlarının hız kazandığını ve ABD'nin Çin'e karşı daha güçlü bir duruş sergilediğini gösteriyor.
Diğer Yüksek Tarife Uygulanan Ülkeler
Çin'in ardından, ABD’nin en yüksek gümrük tarifelerini uyguladığı diğer ülkeler ise yüzde 50 ile Lesotho ve St. Pierre ve Miquelon oldu. Bu ülkelerin ABD ile olan ticaret hacmi, yüksek tarifelerle birlikte dikkat çekici bir şekilde artmış olsa da, yine de ticaret açığına yol açan oranlar büyük. Lesotho, Afrika'da küçük bir ülke olmasına rağmen, ABD ile yaptığı ticarette 234,5 milyon dolar açık veriyor. Ülke, özellikle tekstil ürünleri ihracatıyla ABD pazarında önemli bir yer tutuyor. St. Pierre ve Miquelon ise Fransız toprakları olarak, ABD ile sınırlı bir ticaret hacmine sahip olsa da, ticaret açığı yaşanan bir diğer ülke olarak öne çıkıyor.
Trump'ın bu ülkeleri hedef almasının ardında, ABD’nin bu ülkelerle olan ticaret açığını kapatma amacı yatıyor. Yeni gümrük vergileriyle, ABD ürünlerinin bu pazarlarda daha rekabetçi olmasının sağlanması hedefleniyor.
Kanada ve Meksika İstisnası
Trump yönetimi, daha önceki ticaret anlaşmaları ve gümrük düzenlemeleri nedeniyle Kanada ve Meksika'yı bu yeni tarifelerden muaf tuttu. Her iki ülke ile özel ticaret anlaşmaları bulunuyor ve bu nedenle, bu ülkelere ek gümrük vergisi uygulanmıyor. Ancak, otomotiv sektörü gibi bazı özel ürünlerde geçmişte uygulanan ek vergilerin devam ettiği belirtiliyor.
Küresel Ticaretin Gelişen Tablosu
Trump’ın açıklamaları, ABD’nin küresel ticaret pozisyonunu iyileştirmeyi hedeflediği bir dönemin başlangıcını işaret ediyor. Özellikle, ticaret açığının büyüdüğü ülkelerle daha sert bir politika izlemeyi amaçlayan Trump, küresel ticarete etki edecek yeni gümrük vergileri ile ABD'nin üretim kapasitesini artırmayı ve istihdamı korumayı hedefliyor. Yüksek gümrük vergilerinin yalnızca belirli ülkelere değil, tüm dünyaya önemli etkiler yaratması bekleniyor. Bu durum, ticaretin dengelenmesi ve Amerika'nın küresel ekonomik gücünü yeniden kazanması adına büyük bir strateji olarak görülüyor.
Gümrük Vergileri Nasıl Hesaplanacak?
Trump’ın yeni gümrük vergileri, ABD’nin her bir ülke ile olan ticaret açığını sıfırlama amacını taşıyan karmaşık bir formülle hesaplanacak. Beyaz Saray, bu hesaplamanın nasıl yapıldığını açıklarken, gümrük vergilerinin her ülkenin ABD’ye uyguladığı mevcut tarifelerden bağımsız olarak belirlendiğini duyurdu. Bu hesaplama şu şekilde işliyor:
-
Ticaret Açığının Belirlenmesi: ABD'nin bir ülkeyle olan ticaret açığı, o ülkeden yapılan toplam mal ithalatına bölünüyor.
-
Sonuçların Yarıya İndirgenmesi: Çıkan sonuç, ikiye bölünüyor.
-
Tarife Oranının Hesaplanması: Son olarak, bu oran, ülkenin ABD’ye uyguladığı gümrük vergileriyle ilişkilendiriliyor.
Örneğin, ABD'nin Çin ile 440 milyar dolar değerinde ithalatı bulunurken, Çin’e yaptığı ihracat yalnızca 145 milyar dolar seviyesinde. Bu durumda, ticaret açığı 295 milyar dolar olarak belirleniyor. Hesaplama yapılırken bu 295 milyar dolar, Çin’den yapılan toplam ithalat miktarına bölünüyor ve sonuç yarıya indiriliyor. Böylece, Çin'e uygulanan yüzde 34’lük tarife oranı ortaya çıkıyor. Beyaz Saray’ın sunduğu bu hesaplama formülü, her ülke için belirlenen gümrük tarifelerinin temelini oluşturuyor.
