Dan Schiller, internet ve ağlarının kullanımın artması ve globelleşmesiyle ekonomik faaliyetlerin artmasının önemli bir dönüm noktası olduğunu belirtmektedir. Bu teknolojik gelişmeler ve ağların kullanımının artması “dijital kapitalizm” kavramını ortaya çıkarmıştır. Dijital kapitalizm kendini sanal ortamda göstermiştir. Reklamcılık, banka faaliyetleri gibi birçok alanda kullanıcıları içine alarak yeni bir ağ üzerinde kapitalist sisteme farkında olmadan mahsur ediyordu.(Aliyeva, 2019)
Dijital ortamlarda uzun zaman geçirilmesi, tüketici davranışlarının değişmesi, dijital ortamlarda kullanılan araçların değişmesi ve çevremizdeki bireylerle etkileşimin farklılaşması dijital yaşamımızı şekillendirmektedir. Kapitalizm böyle bir değişim yaşayan ve hızla büyüyen bir alanda hedef kitlesini tanımak istemektedir. Bu kitleye ulaşmak isteyen kurumlar tüketicilerin hangi internet sitelerinde, hangi platformlarda olduğunu öğrenme, tüketicilerin dijital yaşam tarzını ve davranışlarını belirleme ihtiyacı hissetmektedir.
Günümüzde yeni medyanın en önemli etkiye sahip kaynağı sosyal medyadır. Henry Jenksin’e göre sosyal medyanın temel özelliği yayılabilir medya olmasıdır. Tüketiciler içeriğin yayılmasında etkin rol oynarlar. Bu modelde yer alan tüketiciler kişisel ve sosyal olarak onlara anlamlı gelen materyallerin savunucuları konumundadır. Yayılabilir medya, eğer yayılmazsa ölüdür mantığına dayanırç Medya akışı etkin olarak şekillendiren izleyicileri içerir, böylece tüketim kültürü değişime uğrayarak çok daha katılımcı hale gelir.
Yeni medyanın getirdiği birçok avantajın yanında dezavantajları da vardır. En büyük dezavantaj olarak gazeteciliğin profesyonel bir meslekten çıkıp, elinde akıllı bir cep telefonu olan herkesin yapabileceği bir alan haline gelmesidir. Bununla beraber yer, zaman fark etmeden her türlü bilgi, görüntü, video içeriğinin gazetecilik mesleğine sahip olmayan kişiler tarafından sunulması bilgi kirlilğine ve manipülasyonlara uğramaya açık bir hale gelinmesine sebep olur. Yeni medyada ortaya çıkmış her fotoğraf ya da video, haberle ilgili olmayabilir bunun teyit edilmesi gerekir.
Sosyal medya kullanıcılarının hesap açarak her türlü haber, olay, duygu, fikir, düşünce konularında diğer kullanıcılar ile etkileşim içinde olması yeni medya gazetecileri için de bir haber kaynağıdır. Artık sabahları toplantılardaki gündem belirleme konusunun yerini sosyal medyada en çok paylaşılan, etkileşim alan oluşumlara bırakmıştır. Çünkü sosyal medyanın zaman, kişi, yer, mesafe gibi engelleri yoktur. Herhangi bir yerde olay gerçekleştiğinde kullanıcalar küresel çapta paylaşarak ana akım medya için de içerik üretimi gerçekleştirir. Artık her geçen gün sosyal medya, mesleki faaliyetlerini yürütürken gazetecilere onların hazırladıkları haber metinlerini zenginleştirme, güncelleme, habere malzeme bulma ve diğer birçok konularda önemli kolaylıklar göstermektedir.
Yeni medya düzenin değişen boyutu: Dijitalleşen kapitalizm
İpek Kırca
Yorumlar (1)