Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemi, ekonomi ve finans dünyasında sıkça tartışılan konular arasında yer almaktadır. Peki, Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemi ne demek, ne anlama geliyor?
Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemi ne demek?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), döviz kurlarındaki dalgalanmaları azaltmak ve döviz likiditesini dengelemek amacıyla Türk lirası (TL) uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemlerine başlamıştır.
Bu işlemler, belirli bir vade sonunda döviz kurunun önceden belirlenmiş bir fiyattan TL cinsinden uzlaşmasını sağlar. Yani, vade sonunda taraflar arasında fiziksel döviz transferi yerine, aradaki kur farkı TL olarak ödenir.
Bu adım, döviz piyasasında derinliği artırarak, reel sektörün döviz kuru riskini etkin bir şekilde yönetmesine olanak tanır ve piyasalardaki aşırı oynaklıkların dengelenmesine katkı sağlar.
Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemi ne anlama geliyor?
TL uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemi, tarafların belirli bir döviz kurunu ve vadeyi önceden sabitleyerek, vade sonunda anaparayı fiziksel olarak değiştirmeksizin, oluşan kar veya zararı Türk lirası cinsinden ödedikleri bir türev üründür. Bu işlemde, döviz alım-satımına konu olan tutar fiilen el değiştirmez; bunun yerine, vade sonunda taraflar arasındaki kur farkından doğan kazanç veya kayıp TL olarak hesaplanır ve ödenir.
Örnek:
Bir şirket, 3 ay sonra 1 milyon ABD doları alacağını ve o tarihte döviz kurunun yükselmesinden endişe ettiğini varsayalım. Şirket, bugünden bir banka ile 3 ay vadeli ve 15 TL/USD kurundan TL uzlaşmalı vadeli döviz satım sözleşmesi yapar. Üç ay sonra spot kur 16 TL/USD olursa, şirket her dolar için 1 TL kazanç elde eder ve toplamda 1 milyon TL kar elde eder. Eğer spot kur 14 TL/USD olursa, şirket her dolar için 1 TL zarar eder ve toplamda 1 milyon TL zarar eder.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), döviz kurlarındaki oynaklıkları azaltmak ve piyasaların öngörülebilirliğini artırmak amacıyla TL uzlaşmalı vadeli döviz satım ihaleleri düzenlemektedir. Bu ihaleler, bankaların ve dolaylı olarak reel sektörün kur riskini yönetmelerine yardımcı olur.
Bu tür işlemler, ithalatçı ve ihracatçı firmaların gelecekteki döviz kuru risklerini yönetmelerine olanak tanıyarak, finansal planlama ve maliyet hesaplamalarında belirsizlikleri azaltır.
