Türkiye'de yıllık enflasyon oranı, Mart 2025'te bir önceki ayki % 39,05'ten % 38,10'a gerileyerek piyasa beklentilerinin altında (% 38,90) kaldı. Bu, tüketici enflasyonunun üst üste 10. ay düşüş gösterdiği ve Aralık 2021'den bu yana en düşük seviyeye ulaştığı anlamına geliyor. Fiyat artışları, giyim ve ayakkabı (% 14,81 Şubat'ta % 20,84), ulaştırma (% 21,59 %23,38), mobilya ve ev eşyası (% 32,41 % 33,60), sağlık (% 42,01 % 43,02), eğlence ve kültür (% 27,36 % 29,26), oteller, kafeler ve restoranlar (% 43,38 % 45,90) gibi çeşitli kategorilerde yavaşladı. Ancak, gıda ve alkolsüz içecek maliyetleri hafifçe hızlandı (% 37,12 % 35,11). Bu arada, çekirdek enflasyon Şubat'taki % 42,10'dan Aralık 2021'den bu yana en düşük seviye olan % 37,42'ye düştü. Aylık bazda, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) % 2,46 arttı, bu oran Şubat'ta kaydedilen % 2,27'lik artıştan daha yüksekti.
Bu enflasyon nasıl düşüyor merak konusu halk arasında. Bu aydan itibaren doğal gaz ve elektrik te zamlardan nasibini alacak Yeni gelen doğal gaz faturalarında bunu gördük, tüketim bedelinin 1.786.40 TL olup devlet desteği sonrasında ödenmesi gereken fatura tutarı 830 lira diyor. Evet, vatandaşı şimdiden gelecek zamlara alıştırmaya çalışıyorlar. Tabii ki emekli maaşlarına gelecek zam da düşük olacak bu durumda.
ABD, son günlerde Hint Okyanusu'ndaki Diego Garcia Üssü’ne çok sayıda B-2 stratejik bombardıman uçağı konuşlandırdı. Ne için? İran'ı vurmak için. Yerel medya, ABD'nin, "II. Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük operasyona" ve "Benzeri görülmemiş bir saldırıya" hazırlandığını bildiriyor. Ve "Stratejistlerin" transferi gerekli, çünkü Suudi Arabistan ve komşu Körfez monarşileri, ABD'ye, sadece İran İslam Cumhuriyeti'ne saldırı için değil, hatta havada Amerikan uçaklarına yakıt ikmali yapmak için bile topraklarının ve hava sahalarının kullanılmasına izin vermeyeceklerini söylediler, medya kuruluşları bunu yazıyor. İran'a saldırı gerçekten olacak mı?
ABD'de İran'a saldırı planları onlarca yıldır gündemdeydi, özellikle 20 yıl önce bu süreç daha da aktif hale geldi. Daha sonra İran'a komşu olan Afganistan ve Irak'ın işgalinin ardından Washington, İran'la bir savaş senaryosunu ciddi ciddi düşünmeye başladı. Asıl motivasyon, "İsrail'i güvence altına alma" arzusuydu; yani bölgenin en güçlü, bağımsız ve uzlaşmaz İslam ülkesi olan İran, İsrail'in Filistin sorununu "çözmesine" sessizce seyirci kalmayacak ve onu misillemeyle tehdit edecekti. O zamanlar ABD henüz saldırmaya cesaret edemiyordu.
Tehditlerin yanı sıra gerçek eylemler de yaşandı; örneğin Trump, Bağdat'ta ünlü İranlı general Süleymani'nin öldürülmesi emrini verdi.
Beyaz Saray'a dönen Trump, tekrar tehditlere başvurdu ve tek istediğinin Tahran'ı, nükleer anlaşma ve İran'ın bölgesel politikaları (Hizbullah, Yemen vb.'ye destek) konusunda müzakere etmeye ikna etmek olduğunu açıkladı. Ancak İran liderliği, nükleer anlaşma için çok taraflı görüşmeleri yeniden başlatmayı kabul etmesine rağmen, müzakere yönündeki bu baskıyı reddettiğinde, Trump söylemini sertleştirdi ve yakın zamanda İran'ın anlaşma yapmaması durumunda "Bombalama olacağını" ilan etti: "Daha önce hiç görmedikleri türden saldırılar olacak."
Verilen çerçevede İran'a yönelik bir saldırı gerçekleştirilemez: Bu ülkeye yönelik herhangi bir büyük çaplı saldırı Pandora'nın Kutusu’nu açacaktır. Tahran, bölgedeki Amerikan üslerine saldırı da dahil olmak üzere karşılık verecektir (Bu yüzden Arap komşuları çatışmanın dışında kalmak istiyor). Olayların gelişimi ve İran'a yönelik bir saldırının sonuçları öngörülemez: İsrail ve ABD, Tahran'ın bölgedeki konumunun zayıflamasından (Esad'ın devrilmesi ve İsrail'in Lübnan Hizbullahı'na yönelik saldırılarının ardından) ne kadar memnun olsalar da, İranlılar Amerikan üslerine, savaş gemilerine ve İsrail'e önemli zararlar vermek için bolca fırsata sahipler. Elbette Amerikalılar İran'a karşı kara harekâtını düşünmüyorlar ama bu olmasa bile bölge yangın yerine dönecek. Ayrıca İran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatması petrol piyasasının çökmesine yol açacak. Pekii, ABD'nin bütün bunlara ihtiyacı neden?
Yani Trump, elbette İran'a saldırmayı deneyebilir ama sonuçları şimdiden belli: Amerika'nın içine çekileceği bir savaş, jeopolitik çalkantılar, ABD açısından son derece önemli bir bölgede felaket, enerji fiyatlarında büyük bir artış - ve ardından yeni bir nükleer güç, İran. Trump bunu anlıyor mu? Elbette, bu yüzden de İslam Cumhuriyeti'yle gerçekten savaşmayacak.
Gümrük vergileri
Donald Trump'ın ABD'nin ticaret ortaklarına uygulayacağı gümrük vergileri listesinde yer almayan ülkelerden biri de Rusya'ydı.
ABD'li Axios gazetesi, Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt'in, bunun nedeninin Rusya'ya yönelik mevcut ABD yaptırımlarının "Anlamlı bir ticareti engellemesi" olduğunu söylediğini, Küba, Belarus ve Kuzey Kore'nin de bu kapsamda olmadığını belirtti.
Ancak, ABD ile ticareti daha da az olan ülkeler de listede yer aldı. Örneğin, Trading Economics'in aktardığı BM verilerine göre, geçen yıl 11 milyon dolarlık ürün ihraç eden Suriye gibi.
ABD, 2022 yılında Ukrayna'ya yönelik kapsamlı işgalinin ardından Rusya'ya, geniş çaplı yaptırımlar getirdi. Trump, Beyaz Saray'a döndükten sonra Rusya'ya karşı genel olarak daha dostane bir yaklaşım benimsedi.
Fransa ABD’ye Yatırım yapmak istemiyor
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Amerikalıların AB'den ithalata gümrük vergisi koymasının ardından yerel şirketlere ABD'ye yatırım yapmama çağrısında bulundu.
Beyaz Saray'ın kararından en çok etkilenen sektörlerin temsilcileriyle yaptığı toplantıda, "ABD'deki durum hakkında daha fazla netlik kazanana kadar gelecekteki yatırımların veya son haftalarda duyurulan yatırımların bir süre askıya alınması önemlidir" dedi.
Macron, AB'nin ABD'nin gümrük vergilerine yanıt olarak çeşitli seçenekleri değerlendirdiğini de kaydetti.
"Bütün araçlar değerlendiriliyor: Misilleme vergilerinin getirilmesi, 'zorlama karşıtı araç ' gibi mekanizmaların kullanılması, ABD'nin Avrupa'da büyük fayda sağladığı dijital hizmetlere karşı önlemlerin getirilmesi olasılığı ve Amerikan ekonomisinin finanse edilmesine yönelik araçların değerlendirilmesi" dedi.
Çarşamba akşamı Donald Trump, diğer ülkelerden yapılan ithalata karşılıklı gümrük vergileri uygulanacağını duyurdu. Asgari taban oranı yüzde 10 olacak, ancak her ülke için tarife, Amerikan mallarını ithal eden şirketlerden alınan miktarın yarısı kadar olacak şekilde ayarlanacak.
Amerikalıların önümüzdeki günlerde süpermarketlerde daha fazla ödeme yapmak zorunda kalacaklarını ve Başkan Trump'ın gümrük vergilerini yürürlüğe koymasının ardından birkaç hafta içinde spor ayakkabıdan mobilyaya ve arabaya kadar her şeyde daha yüksek fiyatların hissedilebileceğini söyledi.
Trump'ın Çarşamba günkü duyurusu, küresel bir ticaret savaşı korkusunu tetikledi ve Wall Street'teki hisse senetlerinin değer kaybetmesine yol açtı. Bu durum, ekonomik belirsizliği körüklerken, tüketicilerin fiyat şoku yaşamadan önce hangi ürünleri satın almaları gerektiği konusunda soru işaretleri oluşturmasına neden oldu.
Sohn, yaptığı açıklamada, "Amerika'da tükettiğimiz avokadoların % 80'ini ithal ediyoruz ve bunlar çabuk bozulabilen ürünler, dolayısıyla hemen daha pahalı olacaklar" dedi.
Sohn, ABD'nin kendi topraklarında üretmediği kahve, çay ve muz gibi diğer temel gıda maddelerinin de hızla pahalılaşacağını söyledi.
Trump ayrıca perşembe günü başlayan, tüm ithal araçlara % 25'lik bir gümrük vergisi koydu. Otomobil parçalarına % 25'lik bir vergi 3 Mayıs'ta başlıyor.
Sohn, yabancı otomobillere uygulanacak gümrük vergilerinin henüz boşaltılmamış bir stok olduğu için haftalar veya aylar alabileceğini söyledi.
Samsung ve LG gibi Koreli şirketler tarafından üretilen çamaşır ve kurutma makinelerinin de otomobillerle aynı "ara" kategoriye girdiğini sözlerine ekledi.
Sohn, "Envanterleri var, dolayısıyla fiyatların hemen artması gerekmiyor" dedi, ancak gümrük vergileri nedeniyle otomobil bayilerinin "Normalde verecekleri indirimleri size veremeyebileceğini" de sözlerine ekledi.
