Son yıllarda “kalori sayma” akımı, kilo kontrolü ve sağlıklı yaşam hedefleyenlerin bir numaralı aracı haline geldi. Ancak gelin kabul edelim, her kalori aynı mı? Bir dilim elmayla bir avuç cipsin kalorisi eşit olabilir, ama vücudumuza etkileri tam anlamıyla aynı mıdır? Diyetisyenler ve bilim insanları bu konuda oldukça net: Hayır, tüm kaloriler eşit değildir.
Biraz daha derinleşelim. Kaloriyi, enerji birimi olarak tanımlıyoruz. Ancak bu enerjiyi nasıl aldığımız, yani hangi besinlerden tükettiğimiz, hem metabolizmamızı hem de genel sağlığımızı etkiliyor. Mesela, proteinden aldığınız kalorinin bir kısmı, vücudunuz tarafından sindirim sürecinde enerji olarak harcanır. Yani aslında proteinli bir ürün yediğinizde, tabağınızdaki kalorinin tamamı depolanmaz. Karbonhidratlar ve yağlar ise daha kolay bir şekilde depolanabilir enerjiye dönüşür.
Peki ya lif? Lif, sindirim sürecinde neredeyse sihirli bir etki yaratır. Hem sindirimi yavaşlatır hem de daha uzun süre kendinizi tok hissetmenizi sağlar. Bu, basit karbonhidratların aksine, kan şekerinizde ani yükselmelere yol açmaz. Haliyle, aynı kaloriye sahip iki ürünü kıyasladığınızda, lif oranı yüksek olan ürünü seçmek vücudunuz için daha faydalıdır.
Şimdi gelelim günlük hayatımıza. Düşünün ki, öğlen yemeğinde aynı kaloriyi barındıran bir hamburger menüsü veya bir kase zeytinyağlı sebze yemeği tüketme şansınız var. Bu iki tercih, kısa vadede benzer bir enerji sağlasa da, uzun vadede metabolizmanızı, enerji seviyelerinizi ve genel sağlığınızı farklı şekilde etkiler. Sebzelerden gelen vitamin ve mineraller vücudunuzu beslerken, hamburgerin içeriğindeki trans yağlar ve rafine karbonhidratlar olumsuz etkiler yaratabilir.
Bir diyetisyen olmadığımı kabul ediyorum, ama bu konu benim gibi herkesin düşünmesi gereken bir mesele. Ne yediğimizi sorgulamak ve sadece kaloriye odaklanmaktan vazgeçmek sağlıklı yaşamın kilit noktalarından biri. Sadece “kalori tasarrufu” yapmaya çalışırsak, belki de vücudumuza gerekli besin öğelerini almadığımızı fark edemeyiz.
